Smart cities: “datagedreven, maar wél met een hart.”

Begin 2020 kwam Iris van der Burght bij Kinran. Ze is kenner op het gebied van ‘smart cities’; een actueel thema waar gemeenten mee aan de slag moeten. Ze vertelt je er graag alles over. En wissel vooral een keer ideeën met haar uit. “Hoe ‘smart’ ook: steden zijn alleen leefbaar als mensen erover hebben nagedacht.” 

Steden worden steeds groter, voller en drukker. Dit leidt tot grote uitdagingen. Veel gemeenten moeten er nu ‘iets’ mee. Iris: “Sterker nog, het is urgent. Gemeenten kunnen er niet langer omheen. Het juiste evenwicht tussen groei, veiligheid, bereikbaarheid, duurzaamheid en kwaliteit van leven bereik je met datagedreven beleid. Oftewel: door je als stad door te ontwikkelen tot smart city.”

Belangrijk thema
Iris is een paar jaar geleden gegrepen door ‘smart cities’. Ze rondde in 2019 haar bachelor Ruimtelijke Ontwikkeling af. “Tijdens mijn eerste jaar kwam de innovatiekant van planologie aan bod. Een onderdeel was ‘smart cities’. Het intrigeerde me direct. Ik wist meteen: dit is zo belangrijk, hier wil ik wat mee doen. In mijn studieopdrachten en stageplekken heb ik me dan ook zoveel mogelijk op dit thema gericht.”

Met technologische toepassingen maak je van een stad een slimme stad. “Enkele voorbeelden: lantaarnpalen die feller worden als je langsloopt. Apps die je de beste route tonen tijdens drukte in de stad en files. Realtime metingen van luchtkwaliteit. Of inzicht in veelbezochte plekken, die dus interessant zijn voor winkels of restaurants om zich te vestigen.

Efficiëntie betekent perfectie?
Vooral het onderdeel ‘leefbaarheid’ in smart cities vindt Iris ontzettend interessant. “Vaak wordt de ideale smart city gezien als een stad die totaal efficiënt is ingericht. Zoals op het gebied van duurzaam wonen, (samen)werken, shoppen, zaken regelen met de overheid, contact met anderen, de infrastructuur en doorstroming. Alles kan geheel digitaal of is perfect gedreven door data.”

Iris vervolgt: “En dat is hartstikke mooi, zolang er maar wél genoeg ruimte blijft voor fysieke ontmoetingen. Ook in een digitale samenleving. Het wordt nog wel eens vergeten, maar mensen zijn en blijven sociale dieren. Ze zoeken elkaar graag op en willen beleving en sfeer. Hoe je hierin de beste balans vindt, dat vind ik heel boeiend om te onderzoeken.”

Songdo: smart city waar niemand wil wonen
De Zuid-Koreaans stad Songdo is volgens Iris een goed voorbeeld om van te leren. “Ze hebben deze stad in 2015 ‘smart’ gebouwd voor 300.000 inwoners. Er zijn uiteindelijk maar 70.000 mensen komen wonen. Waarom? De stad is helemaal vanuit technologie, techniek en ratio ontworpen, en niet vanuit de mens. Het is dus helemaal niet aantrekkelijk om er te wonen, de stad mist een hart. Dat kan beter, denk ik dan. Het belangrijkste: neem vooral de mensen die er (gaan) wonen en werken als uitgangspunt.”

Betrek inwoners en ondernemers
Burgerparticipatie is dan ook onmisbaar bij een smart city. Iris: “Je kunt als gemeente inwoners en ondernemers betrekken bij de inrichting van de openbare ruimte, de stadsplanning. Vraag waar behoefte aan is. Dit kan door het gesprek aan te gaan, mensen ideeën te laten insturen via een app of te laten reageren via een platform. Doe het samen. Dit zorgt voor extra maatschappelijke verbondenheid en betrokkenheid. En de leefbare stad waar je naar op zoek bent.”

Omdenken
Iris geeft gemeenten graag een omdenk-tip mee. “Als je als stad meer ‘smart’ wilt worden, hoef je niet álles om te gooien. Vraag jezelf vooral af: waar staat onze stad voor, wie zijn we en wat is onze kracht? Welke mensen willen we graag bereiken? Die punten kan je verder uitnutten. En maak het jezelf niet te moeilijk, als stad beschik je vaak over meer bruikbare data dan je in eerste instantie denkt.”

Verder werken aan smart cities
Op dit moment is Iris via Kinran onderdeel van het team Vergunningen bij Gemeente Apeldoorn. Ze toetst onder meer bestemmingsplannen en verleent bouwvergunningen. En een eventuele volgende opdracht? “Het zou natuurlijk geweldig zijn als ik bij een opdrachtgever mijn expertise ‘smart cities’ kan inzetten. Wie weet kan ik deel uitmaken van een projectteam bij een gemeente dat zich hier helemaal in vastbijt. Ik wil graag bijdragen met mijn kennis. Ook kan ik tijdens zo’n opdracht vast nog veel leren. Ik wil graag mijn ervaring uitbreiden.”

“Ik ga graag met je in gesprek”
Iris is altijd in voor een interessant gesprek. “Nieuwe ideeën en visies delen, elkaar enthousiasmeren en uitdagen: daar sta ik altijd voor open. Ik ga graag om de tafel om plannen en concrete stappen te ontwikkelen. Om zo uiteindelijk de meest efficiënte én meest leefbare smart city te creëren. Interesse? Laat het me weten, ik kom graag met je in contact.”